Słownik Capoeira

BeneQ86

Kolory Kordy ( stopni )
biały - branco, alvo [branku, alvu]
brązowy - marrom [marrom]
czarny - preto, negro [pretu, negru]
czerwony - vermelho [ vermelju]
fioletowy - violeta [wioleta]
niebieski - azul [azuł]
pomarańczowy - laranja [laranża]
różowy - rosa [roza]
szary - cinza [sinza]
zielony - verde [verdżi]
żółty - amarelo [amarelu]

PORY ROKU

Wiosna- primavera [primavera]
Lato- verao [verął]
Jesień- outono [ otonu]
Zima- inverno [invernu]

MIESIĄCE

styczen - janeiro,
luty - fevereiro,
marzec - marco,
kwiecien - abril,
maj- maio,
czerwiec - junho,
lipiec - julho,
seirpien - agosto,
wrzesien - setembro,
paYdziernik - outubro,
listopad - novembro,
grudzien - dezembro.

DNI TYGODNIA

poniedziałek - segunda-feira, [segunda- fejra]
wtorek - terca-feira, [tersa- fejra]
środa - quarta-feira, [kłarta- fejra]
czwartek - quinta-feira, [kinta- fejra]
piątek - sexta-feira, [seszta-fejra]
sobota - sábado, [sabadu]
niedziela - domingo [dumingu]

Liczebniki
0. Zero - zero [zeru]
1. Jeden - um [um]
2. Dwa - dois [doijsz]
3. Trzy - tré [tresz]
4. Cztery - quatro [kuatru]
5. Pięć - cinco [sinku]
6. Sześć - seis [sejisz]
7. Siedem - sete [sete]
8. Osiem - oitu [ojtu]
9. Dziewięć - nove [nove]
10. Dziesięć - dez [desz]

NA TRENINGU

Łatwe- fácil [fasił]
Trudne- difícil [difisił]
Wolniej- mais lento [maisz lentu]
Szybciej- mais rapido [maisz hapidu]
Lewy- esquerdo [iszkierdu]
Prawy- direita [dżirejta]
Zmiana- troca [troka]
Przód- em frente [eń frenczi]
Tył- atrás [atraisz]
Przerwa- pausa [pausa]
Rozgrzewka- exercícios [esersisiusz]
Trening- treinamento [trejnamentu]
Podłoga- chao [szął]
Sufit- teto [tetu]
ściana- parede [paredżi]

Czas na roda- o tempo para roda [u temu para hoda]
Kiedy jest przerwa?- Quando é uma pausa [kłandu e uma pausa?]
Czy możesz powtórzyć?- voce pode repetir?[ wose podżi hepetir?]
Czy nauczysz nas piosenki?- voce vai ensinar- nós um cançao [ wose wai ensiniar- nosz um kansał?]
Chcesz pić?- voce quer beber? [wose ker beber?]
Jak robi się tą technikę?- como se faz este movimento [ komu se faisz eszczi movimentu]
Czy możesz mi pomóc? -voce pode ajuda- me? [wose podżi ażuda- me?]
Jak gra się na...- como se toca [komu se toka]

A
academia - szkoła, miejsce, gdzie uczy się capoeira
agogo - instument, połączone dwa dzwonki
aluno - uczeń mistrza capoeira; to samo co discipulo
Angola - tradycyjny styl Capoeira; nazwa kraju, z którego prawdopodobnie pochodzi
Angoleiro - praktykujący styl Angola
arame - struna w berimbau
atabaque - instrument, sporej wielkości bęben używany w Capoeira
ataque - atak
au - gwiazda, technika w Capoeira podobna do gwiazdy gimnastycznej
apelido - imię, które gracz dostaje podczas swego pierwszego batizado i którego już zawsze będzie używać jako capoeirista
aviso - rytm berimbau, dawniej używany do ostrzegania graczy przed obławą policyjną

B
balanço - kołysanie, balans, również forma obrony/ataku rękoma
baqueta - patyk używany do uderzania w strunę berimbau
bamba - ktoś biegły w słownym lub fizycznym sparingu; ekspert capoeira
banda - podcięcie nogą lub obejście przeciwnika
barbeiro - golibroda
barravent - rytm berimbau; wprowadzający w stan transu
base - podstawowe ruchy i techniki Capoeira, ginga
batizado - ceremonia inicjacji w capoeira; chrzest, można być batizowanym tylko raz, jak raz się jest chrzczonym
bateria - ludzie grający na instrumentach w roda
bençao - błogosławieństwo; kopnięcie w przód
beriba - drzewo, z którego wykonuje się vara
berimbau - instrument prowadzący w capoeira, "muzyczny łuk", świętość dla Capoeiristów
brincadeira - dowcip, żart, w przenośni - grać żartując z przeciwnikiem
brincar - grać jak dziecko

C
cabaça - bańka z tykwy używana jako rezonator w berimbau, dosłownie - głowa
cabeçada - uderzenie głową
cadeira - (dosł. krzesło) podstawowa, wyjściowa pozycja do ginga
camará - towarzysz; ludzie uczący się razem z Tobą capoeira
cangaceiro - rozbójnik
capoeirista - gracz capoeira
cavalaria - rytm dawniej używany do ostrzegania graczy przed oblawą policyjną
cavalo - koń
caxixí - pleciona grzechotka do grania z berimbau
chamada - 'wezwanie', próba w Angoli, gdy chcesz pokazać przeciwnikowi, że masz przewagę, również odpoczynek
chula - specjalna wstępna pieśń, zawsze następująca po ladainha
cocorinha - przykucnięcie, rodzaj uniku
comprar de jogo - kupowanie gry, wejście do roda przez "odcięcie" innego gracza
contra-mestre - instruktor działający pod okiem mistrza, stopień przed mestre
contragolpe - kontra- odpowiedź na atak
cordao - kolorowy sznur oznaczajacy stopień zaawansowania w większosci szkół
corridos - pieśni przygrywające akcji w kole, oparte na tradycji wezwania (solista) i odezwy (chór śpiewający zwykle refren)

D
volta do mundo - 'weź i obróc swiat', obejście koła (w roda), gdy gra staje się za szybka, chcesz odpocząć
defesa - obrona lub odpowiedź (na cios)
desequilibrante - ruch który wytrąca przeciwnika z równowagi
discípulo - uczeń mistrza capoeira
dobrao - moneta używana do gry na berimbau

E
esquiva - ucieczka, unik

F
fechado corpo - blisko ciała lub w wolnym tlumaczeniu "zamknięte cialo" stan, gdy capoeirista jest odporny na ciosy i cięcia
floreios - akrobacje
formatura - ceremonia mianowania na nowego mistrza capoeira
frango - kurczak
fuga - lot, kategoria ruchów obronnych

G
gata - kotka
ginga - podstawowy ruch w capoeira
golpe - uderzenie lub cios (ogólnie atak)

I
iaiá, ioio - termin używany przez niewolników na córki i synów mistrza
instrutor - tytuł nauczyciela
iuna - rytm na berimbau towarzyszący spokojnej, niskiej grze

J
jogador - gracz
jogar - grac w roda (można również grać na instrumencie, ale wtedy to "tocar")
jogo - gra

L
ladainha - improwizowane solo, zazwyczaj śpiewane przez mistrza na początku Capoeira Angola
ligeiro - chyży, szybki; zwinny, zręczny; chytry, nieuczciwy

M
maculele - kolejna forma związana z Capoeira - taniec; pałka używana w tym tańcu
malandragem - huligaństwo, nieczyste działania; synonim na grę capoeira
malandro - uliczny twardziel, huligan, łajdak, zły gość
malha, malhas - kolorowe spodnie do Capoeira
malícia - złośliwość, chytrość, umiejętność sprytnej gry
mandigueiro - czarownik, uzdrowiciel; synonim na "czarującego" podczas gry gracza
mangangá - medyk
martelo - kopnięcie 'młot'; forma rymowanej piosenki
meia-lua de compasso - 'półksiężyc na kompasie', obrotowe kopnięcie
mestre - mistrz, nauczyciel-senior capoeira
mocambo - społeczność wygnańców i niewolników
moeda - moneta używana do gry na berimbau
moleque - uliczny łobuz
monitor - tytuł nauczyciela

N
nome de guerra - przezwisko dawane graczowi w trakcie jego treningu, czasem w batizado

O
onça - jaguar
orelha - ucho
orixia - opiekun w afrobrazylijskiej religi Candomble

P
pandeiro - tamburyn, instrument używany w Capoeira
passada - praca stóp, głównie w ginga
patuá - amulet ochronny, najczęściej w formie małego berimbau wieszanego na szyi
pé - 'stopa', pozycja z przodu berimbau
piao - 'wirujący bąk' obrót na głowie (bez rąk)
puxada de rede - forma tańca związana z Capoeira

Q
queda - upadek, rodzaj ucieczki, również element łączony z innymi technikami
quilombo - społeczność wygnanców i niewolników

R
rabo de arraia - obrotowe kopnięcie 'ogon płaszczki'
reco-reco - podobny do tarki bambusowy instrument
recuo - ucieczka, zazwyczaj z jedną ręką na ziemi
Regional - nowoczesny, szybki styl capoeira, stworzony przez Mestre Bimba
rocar - grać muzykę
roda - koło; obszar do gry capoeira
role - ucieczka przez obrót na czworakach

S
saida - wyjazd; głównie formalne wejście do koła
samba duro - ciężka samba, wywołuje "podróże" podczas tańca
seqüencia - sekwencja ruchów
senzala - czworak dla niewolników; hałas
suspençao - zawieszenie kogoś w treningach

T
troca - zmiana
troca de cordas - ceremonia zmiany sznura, "batizado" (bo już nie chrzest), podczas którego otrzymujemy wyższy stopień

V
vadiaçao - próżnowac, wałęsać się; synonim na capoeira
vaqueta - patyk używany do uderzania w strunę berimbau
vara - drewniany kij, który jest podstawą berimbau
verga - to samo co vara